Diz Protezi Nedir?

Diz protezi ameliyatı (total diz artroplastisi), ileri derecede diz kireçlenmesi (gonartroz) olan hastalarda ağrının kalıcı olarak giderilmesini, hareket kabiliyetinin artırılmasını ve yaşam kalitesinin yükseltilmesini amaçlayan son derece başarılı bir cerrahi tedavi yöntemidir.

Bu operasyonda yıpranmış eklem yüzeyleri özel protezlerle değiştirilerek, hastanın ağrısız, stabil ve fonksiyonel bir diz eklemine kavuşması hedeflenir.

Diz kireçlenmesi; yaşlanma, geçirilmiş travmalar, eklem içi yaralanmalar veya biyomekanik bozukluklar nedeniyle diz kıkırdaklarının aşınması ile ortaya çıkar. Genellikle 40’lı yaşlarda başlayan ağrılar yıllar içinde şiddetlenerek hem gündelik aktiviteleri hem de sosyal yaşamı önemli ölçüde kısıtlar.

Başarılı uygulanmış bir diz protezi ameliyatı ile hasta:

• Yıllardır süren ağrılarından kurtulur,
• Diz fonksiyonlarını ve hareket kabiliyetini tekrar kazanır,
• Günlük ve sosyal hayatına güvenle dönebilir.

Diz Protezi Ameliyatı Hangi Hastalara Yapılmalıdır?

Aşağıdaki durumları yaşayan hastalar diz protezi için ideal adaylardır:

• İlaç, fizik tedavi, enjeksiyon gibi yöntemlere rağmen geçmeyen şiddetli diz ağrısı,
• İleri derecede kıkırdak kaybı ve eklem deformitesi,
• Yürüme, merdiven çıkma ve çömelme gibi fonksiyonlarda belirgin azalma,
• İstirahatte bile devam eden gece ağrıları,
• Günlük aktivitelerde (alışveriş, ev işleri, iş hayatı) ciddi kısıtlanma,
• Her gün artan ağrı kesici ihtiyacı.

Ortopedi uzmanı ameliyat kararını verirken şu sorulara özellikle dikkat eder:

1. Hasta gece ağrısı yaşıyor mu?
2. Hastanın ağrı kesici ihtiyacı sürekli artıyor mu?
3. Yürüme mesafesi belirgin oranda azalmış mı?
4. Merdiven inip çıkmakta zorlanıyor mu?
5. Radyografide eklem aralığı ciddi şekilde daralmış mı?

Diz Protezi Kullanım Ömrü

Modern total diz protezlerinin ortalama kullanım ömrü 15–25 yıl arasındadır. Bu süre:

• Cerrahın uyguladığı teknik,
• Protezin materyal kalitesi,
• Hastanın kilosu,
• Günlük aktivite düzeyi,
• Kemiğin yoğunluğu ve kalitesine

göre değişiklik gösterebilir. Uygun hasta seçimi ile protezler uzun yıllar sorunsuz şekilde kullanılabilir.

Cerrahi Süreç

Diz protezi ameliyatı genel anestezi veya spinal/epidural (bölgesel) anestezi ile yapılabilir. Bu tercih, hastanın mevcut sağlık durumu ve isteği doğrultusunda şekillenir.

Ameliyat öncesi epidural kateter veya periferik sinir bloğu uygulanarak ameliyat sonrası ağrı kontrolü sağlanır. Ameliyat ortalama 1,5 saat sürmekte olup, işlem sonrasında hasta genellikle 1 gün hastanede izlenir.

Ameliyat sonrası:

• 1. gün hasta koltuk değneği ile ayağa kaldırılır,
• Hastaya özel rehabilitasyon ve egzersiz programı detaylı şekilde anlatılır,
• Yaklaşık 6 hafta içinde hasta günlük yaşamına büyük ölçüde döner.

Erken mobilizasyon, pıhtı oluşumu riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır.

Diz Protezi Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Diz protezi ameliyatı güvenli bir cerrahidir ancak her cerrahi işlemde olabileceği gibi bazı riskler içerebilir:

• Anesteziye bağlı komplikasyonlar,
• Ameliyatta damar veya sinir yaralanması,
• Kemikte kırık oluşması,
• Aşırı kan kaybı,
• Yara yeri veya protez çevresinde enfeksiyon gelişmesi,
• Bacak damarlarında pıhtı oluşması (tromboemboli),
• Protezde erken gevşeme veya mekanik sorunlar.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Ağrı Ne Kadar Sürer?

Ameliyat sonrası ağrı normaldir ve genellikle şu şekilde seyreder:

• İlk 48 saat: Ağrı en yoğun dönemdir. Ağrı kesiciler ve epidural kateter ile kontrol sağlanır.
• İlk 3 hafta: Hafif–orta şiddette ağrı zaman zaman hissedilebilir.
• Şiddetli ve geçmeyen ağrı: Protez gevşemesi, enfeksiyon veya mekanik bir sorun belirtisi olabilir.

Bu nedenle geçmeyen ağrılarda mutlaka ortopedi uzmanınıza başvurmanız gerekir. Doktor tarafından önerilen ağrı kesici ilaçların düzenli kullanımı iyileşme sürecini rahatlatır.

Diz protezi ameliyatı sonrası iyileşme süreci ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.