Kalça Protezi Nedir?

Eklem protezi uygulaması, hasar görmüş eklem yüzeylerinin özel olarak tasarlanmış protezler ile değiştirilerek, eklem fonksiyonunun yeniden kazanılması ve ağrının ortadan kaldırılması için gerçekleştirilen cerrahi bir prosedürdür. Kalça protezi ameliyatı, hastanın kalça problemlerine diğer tedavilerin yanıt vermemesi durumunda tercih edilir. Ayrıca, geç fark edilen doğuştan kalça çıkığı durumlarında da başvurulabilir.

Kalça Protezi Kimlere Uygulanır?

Kalça kireçlenmesi (koksartroz), tedavi edilmemiş kalça çıkığı, perthes hastalığı, osteonekroz, kırık sonrası ya da kanser tedavileri sonucunda kalça protezi uygulanmaktadır. Kalça kireçlenmesi ilerleyici bir hastalıktır. Yaş ilerledikçe ağrı ve hareket kısıtlılığı giderek artmaktadır.

Ameliyat sırasında Kullanılacak Protezin Türü Önemli midir?

Kalça eklemi özellikleri ve hastalığınız dikkate alınarak doktorunuz tarafından belirlenen protez hakkında hasta detaylı bir şekilde bilgilendirilir. Hastanın kullanılacak protez markasını öğrenmesi oldukça kıymetlidir. Uluslararası standartlara sahip, gelişmiş ülkelerde yaygın olarak tercih edilen, başarılı sonuçlar elde edilmiş protez markaları, protez ömrü açısından kritik bir öneme sahiptir.

Kalça Protezi Ameliyatı Ne Zaman Önerilir?

Ağrı, kalça protezi cerrahisi uygulanacak hastanın seçimi için en önemli göstergedir. Ağrı olmayan durumlarda mümkün olan kalça koruyucu işlemler göz önünde bulundurulmalıdır. Diğer önemli husus hareket kısıtlılığıdır. Eklemdeki kıkırdak dokusunun hasarlanması kalça ekleminin uyumunun bozulmasına neden olur. Bunun sonucu olarak kalça hareketleri kısıtlanır ve hasta ağrı duymaya başlar.

Öncelikle, hastanın şikayetleri titizlikle dinlenmeli ve kapsamlı bir fizik muayene gerçekleştirilmelidir. Kalçanın röntgen incelemesi yapılmalı ve sonuçlar detaylıca değerlendirilmelidir, bu adım ilk ve temel görüntüleme prosedürüdür. Cerrahi müdahale öncesinde alternatif tedavi seçenekleri göz önünde bulundurulmalıdır. Dinlenme, farmasötik tedaviler, fizyoterapi uygulamaları, baston kullanımı, merdiven çıkma aktivitelerinin sınırlanması gibi önlemler ve tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.

Kalça protezi gerektirecek kadar ciddi bir durum olup olmadığına karar verme yetkisi hasta tarafındadır. Eğer hastanın şikayetleri belirgin ise ve non-cerrahi tedavilerden istenilen sonuç alınamamışsa, kalça protezi cerrahisi için planlama yapılmalıdır.

Cerrahi Süreç

Ameliyat, ya genel anestezi ya da bölgesel anestezi ile gerçekleştirilebilir. Bu seçimde hastanın eşlik eden hastalıkları dikkate alınmakla birlikte hastanın tercihi daha belirleyicidir. Operasyon öncesinde uygulanan epidural kateter veya periferik sinir bloğu ile postoperatif ağrı kontrolü sağlanmaktadır. Ameliyat süresi ortalama 2 saat sürmektedir. Operasyondan bir gün sonra, hasta koltuk değneği yardımıyla ayağa kaldırılarak kişisel ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir.

Ameliyat sonrasında hastaya özel olarak planlanan rehabilitasyon ve egzersiz programları detaylı bir şekilde aktarılmaktadır. Protez ameliyatı sonrasında, hastanın günlük yaşamına tam anlamıyla dönmesi yaklaşık 6 hafta sürmektedir. Cerrahi sonrası, yumuşak dokuların iyileşme sürecine fırsat tanımak adına bağdaş kurma, çömelmek, bacak bacak üstüne atma gibi bazı hareketlerin yapılmaması gerekmektedir.

Kalça Protezi Ameliyatında Riskler Nelerdir?

Kalça protezi ameliyatlarında, eklemde meydana gelecek değişiklikler sebebiyle ameliyat sonrası komplikasyonlar oluşabilir. Olası komplikasyonlara bazı örnekler:

Enfeksiyon: Eklem enfeksiyonları, protez ameliyatlarından sonra karşılaşılan en ciddi sorunlardan biridir. Kalça protezi cerrahisinde enfeksiyon riski % 0,3-1,3 oranında görülmektedir. Kalça protezi ameliyatı sonrasında bazen erken dönemde bazense yıllar sonrasında ortaya çıkabilen enfeksiyon, protezin değiştirilmesine kadar uzayan ciddi sonuçlar doğurabilir. Erken enfeksiyon gelişmesinde temizleme (debritman) yapılabilir ancak uzun yıllar sonrasında oluşan enfeksiyonlarda implantın değiştirilmesi gerekebilir. Enfeksiyonun artması, tekrardan ağrılarınızın başlamasına ve yeniden ameliyat olmanıza sebep olabilmektedir.

Kalça Protezinin Çıkması: Yapılan protez işleminden sonra birçok nedenle gerçekleşebilir. Genellikle ani darbeler, kaza veya düşme gibi durumlar sonrasında ortaya çıkmaktadır. Görülme oranı % 1-3’tür. Bunu önlemek için ameliyat sonrasında doktorunuzun önerilerine uymanız ve belli bir süre birtakım aşırı hareketlerden kaçınmanız gerekmektedir.

Kan Pıhtıları: Kalça protezi ameliyatlarından sonra görülebilecek sorunlardan biri de kan pıhtılarıdır. Kanın akışını engelleyen ve kan damarlarına zarar verebilen pıhtılar, hayati fonksiyonların durmasına dahi sebep olabilir. Bulunduğu yerden kopup akciğerlere ulaşması durumunda pulmoner emboli durumuna yol açıp, kişinin ölümüne sebep olabilir. Bu ciddi durum takip edilerek ameliyat sonrasında hareketlilik sağlanıp, pıhtı önleyici ilaçlar verilmektedir.

Protezin Gevşemesi: Başarısız kalça protezi ameliyatlarının belirtilerinden biri de implantın gevşemesi ve stabilitesini kaybetmesidir. Ameliyat sonrasında protezin hareket etmesi eklemde tekrardan aşınmalara ve yeniden ağrıların başlamasına sebep olabilir. Bu durumun tedavisi ameliyatla tekrardan protezin sabitlenmesi, gerekli durumlarda değiştirilmesinden geçer.

Sertlik: Kalça protezi ameliyatının komplikasyonlarından biride operasyon sonrası sertliktir. Ameliyat sonrasında eklemde sertlik oluşmaması adına aktif olmak oldukça önemlidir. Hareketsiz kalmakla beraber deri ve eklemde meydana gelebilen sertlikler yumuşak dokuda sıkışma meydana getirerek, hareket etmekte zorluk oluşturacaktır. Merdiven çıkmak veya sandalyeye oturmak gibi kalça eklemi hareketleri sizin için tekrardan ağrılı hareketler haline gelebilir. Ameliyat sonrası önerilen hareketleri yapmadığınız durumlarda sertliğin giderilmesi için tekrar cerrahi müdahale gerekebilir.