Ön Çapraz Bağ Yaralanması

Ön çapraz bağ (ÖÇB) spor yaralanmalarında sıklıkla etkilenen ve diz eklem stabilitesini sağlayan temel anatomik yapılardan biridir. Yaralanan ÖÇB' nin kendiliğinden iyileşme yeteneği olmadığından işlevini sürdürebilmesi için ameliyat ile rekonstrükte edilmedilidir. Uygulanan cerrahi ile normal diz kinematiği sağlanarak ileride meydana gelecek dizde artroz (kireçlenme) gelişimi önlenir. Eğer ÖÇB yaralanması sonrasında hastaya cerrahi uygulanarak dizdeki anormal hareket engellenmez ise yıllar geçtikçe dizlerde ağrı ve hareket kısıtlılığı meydana gelmesi kaçınılmaz olacaktır. 

Ön çapraz bağ yaralanmalarının belirtileri nelerdir?

Spor ya da travma esnasında hastanın dizinde ani bir kopma hissi, şiddetli ağrı ve kopan bağın kanamasına bağlı dizde şişlik meydana gelir. Sporcu müsabakaya devam edemeyip yarıda bırakmak zorunda kalır. Ağrı ve şişlik zamanla azaldıktan sonra ani dönüşlerde, merdiven inerken dizde boşluk ve güvensizlik hissi oluşur. Sportif faaliyetlerde ise ani durma ve zıpladıktan sonra yere inişte ciddi dizde boşalma atakları ortaya çıkar. Kronik dönemde bu ataklar esnasında genellikle ağrı ve şişlik olmaz. Eğer ağrı ve şişlik varsa eşlik eden menisküs yaralanması ve kıkırdak hasarı akla gelir. 

Ön çapraz bağ yaralanmasında tanı nasıl koyulur?

Ön çapraz bağ yaralanması şüphesi olan hastada olayın hikayesi çok önemlidir. Erken dönemde dizde şişlik ve hareket kısıtlılığına bağlı olarak yeterli muayene yapmak genellikle zordur. Yaralanmadan 7 ila 10 gün sonra tekrar muayene etmek gereklidir. Çoğu zaman muayene ile tanı koymak mümkün olmakla birlikte görüntüleme ile tanıyı netleştirmek gereklidir. Elimizde en değerli tanı yöntemi MR görüntülemesidir. Travma sonrasında görülebilecek herhangi bir kırık varlığını araştırmak için erken dönemde röntgen görüntülemesi yapmak akılcı olacaktır. 

Ön çapraz bağ ameliyatı süreci

Ameliyat genel anestezi ya da bölgesel anestezi ile yapılabilir. Bu tercihte hastanın eşlik eden hastalıkları değerlendirilmekle birlikte hastanın isteği daha önemlidir. Ameliyat öncesi yerleştirilen epidural katater ya da periferik sinir bloğu uygulamaları ile ameliyat sonrası ağrı kontrolü sağlanarak hastanın erken dönemde görülen cerrahiye bağlı ağrıları hissetmemesi sağlanmaktadır. Ameliyat ortalama 1,5 saat sürmektedir. Cerrahi artroskopik olarak yapılmaktadır. Yeni oluşturulacak bağ için genellikle hastadan doku (greft) alınmaktadır.  Bunlar genellikle diz arka iç kısmından alınan hamstring grefti ya da diz önünden alınan patellar tendon greftidir. 

Ameliyat sonrası süreç

Ameliyattan sonra hastanede kalış 1-3 gündür. Anestezi etkisi  geçtikten sonra koltuk değnekleri yardımıyla ayağa kalkmak mümkündür. Hastaya uygulanacak olan rehabilitasyon programı yapılan işlemlere bağlı olarak hastaya özel düzenlenmektedir. Hastanın bacağından alınan doku günlük ya da sportif faaliyetlerde aksamaya neden olmaz.

Cerrahi sonrası süreçle alakalı daha detaylı bilgi almak için ön çapraz bağ yaralanması sonrası iyileşme isimli yazımızdan faydalanabilirsiniz.